خرما و دیابت
آیا افراد دیابتی برای مصرف خرما محدودیت دارند؟
امروز چهاردهم نوامبر روز جهانی دیابت؛ بیماری خاموشی که این روز ها درصد قابل توجهی از جمعیت کره خاکی را درگیرکرده است.
زمان مطالعه: 5 دقیقه
از آنجاییکه نوشیدن چای در فرهنگ پذیرایی و میهمان نوازی ما ایرانیان از جایگاه ویژه ای برخوردار است، همواره خوراکی ها و تنقلاتی که در پذیرایی کنار چای مورد استفاده قرار می گیرند از اهمیت ویژه ای برخوردارند. اما لذت خوردن این خوراکی ها برای افراد مبتلا به دیابت هموراه با ترس بالارفتن میزان قند خون همراه بوده است.
چرا خرما باعث نگرانی افراد دیابتی می شود؟
افراد مبتلا به بیماری دیابت از خوردن مواد غذایی با میزان قند یا کربوهیدرات بالا محروم هستند چون کربوهیدرات‌های مختلف باعث افزایش و یا ایجاد نوسان در قند خون می شوند.
همواره بیماران دیابتی با پرسش‌های زیادی در مورد مصرف مواد غذایی حاوی کربوهیدرات روبرو هستند که از جمله این مواد غذایی می توان به خرما اشاره نمود. خرما از آن دست مواد غذایی است که حتی از سوی پزشکان به عنوان یکی از بهترین جایگزین برای شیرینی‌های مصنوعی و شکلات توصیه می شود. همچنین برای افرادی که به سلامتی خود توجه دارند، طبیعی بودن خرما اهمیت فراوانی دارد.
متابولیک چیست؟
متابولیک به مجموعه‌ای از شرایط شامل فشار خون بالا، سطوح افزایش یافته انسولین در خون، چربی انباشته اضافی در اطراف شکم و سطوح افزایش یافته چربی خون می باشد. بنابه گفته محققان سندروم متابولیک گروهی از عوامل خطر شامل، چاقی شکمی، فشارخون بالا، دیابت، تری گلیسیرید بالا و HDL (چربی خوب) پایین است که با هم رخ می‌دهند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته و دیابت را افزایش می‌دهند.
از آنجایی که دیابت یک اختلال متابولیک در بدن می باشد، کنترل متابولیک برای افراد دیابتی ضرورت دارد و نقش تغذیه در کنترل آن بسیار موثر است. کنترل درست متابولیک، از عوارض دیررس بیماری دیابت پیشگیری می‌کند.
شاخص گلیسمی چیست؟
خرما به دلیل گلیسمی پایینی که دارد، برای افراد دیابتی در کنار انجیر خشک و یا توت خشک در کنار چای بسیار مناسب است. برای درک بهتر این مطلب ابتدا نیاز است تا با شاخص گلیسمی بیشتر آشنا شوید.
شاخص گلیسمی (GI) روشی برای اندازه گیری تأثیر کربوهیدرات ها بر سطح قند خون است. این مقدار در مقیاس ۰ تا ۱۰۰ اندازه گیری می شود و امتیاز گلیسمی گلوکز خالص (قند) ۱۰۰ تعیین می شود (بالاترین مقداری که قند خون شما پس از خوردن غذا می تواند افزایش یابد).
کربوهیدرات های با شاخص گلیسمی پایین، دارای امتیاز گلیسمی ۵۵ یا پایین تر هستند، در حالی که کربوهیدرات های با شاخص گلیسمی ۷۰ یا بالاتر، در گروه شاخص گلیسمی بالا قرار دارند.
غذاهای با شاخص گلیسمی پایین باعث نوسانات کمتری در قندخون و سطح انسولین می شود. از طرف دیگر ، غذاهای با GI بالا به سرعت قند خون را افزایش می دهد. این افزایش شدید قند، در ادامه می تواند منجر به سقوط قند خون شود، خصوصاً در افراد دیابتی که بدن آنها برای کنترل این تغییرات، توان کمتری دارد.
افراد دیابتی معمولاً باید سعی کنند غذاهایی با ضریب GI پایین تری را در رژیم غذایی استفاده کنند.
خوشبختانه خرما علیرغم شیرینی نسبتاً زیاد، ضریب GI کمی دارد (شاخص گلیسمی حدود ۴۲) و این بدان معناست که اگر به مقدار متعادل خورده شوند، برای افراد دیابتی کاملا بی خطر است.
البته تصمیم گیری در مورد نوع خرما نیز در این خصوص موثر می باشد یعنی خرماهای با شیرینی متعادل و میزان کمتر کربوهیدرات در اولیت قرار می گیرند. به طور مثال قند خرمای پیارم از نوع فروکتوز و مناسب افراد دیابتی است و یا خرماهای کلوته و زاهدی به دلیل شیرینی متعادل برای بیماران دیابتی توصیه می شود در حالی که خرماهای مضافتی و یا استعمران به دلیل قند بالاتر باید به تعداد کمتری در هر وعده میل شوند.
پس به طور کلی مصرف خرما به مقدار توصیه شده در رژیم افراد دیابتی، نه تنها ضرری ندارد؛ بلکه با توجه به خواص بی نظیر خرما می تواند مفید و موثر نیز باشد.
خرمای همیشه همراه!
یکی از مواردی که افراد مبتلا به دیابت با آن مواجه هستند افت شدید قند خون و در نتیجه ضعف می باشد. به همین دلیل پزشکان همیشه به این افراد توصیه می کنند تا مواد غذایی که به سرعت قند خون را بالا می برد در کیف یا جیب همراه داشته باشند.
انواع خرمای ساده و مغزدار بانکت به دلیل بسته بندی متفاوت تک عددی و بهداشتی، بهترین گزینه برای همراه بردن برای افراد دیابتی و استفاده در موارد افت قند خون است.